Nadat in 2016 geen festival werd georganiseerd is er een jaar lang keihard gewerkt aan een vernieuwd festivalconcept voor 2017.
Eén van de belangrijkste stappen was het aantrekken van evenementenbureau Levensgenieters dat de vrijwilligers hielp bij het maken van een professionaliseringsslag. De organisatie zet dit jaar, behalve op verdere professionalisering, in op grotere betrokkenheid van de bezoekers én het toevoegen van verrassende, nieuwe elementen aan de vertrouwde festivalopzet.
Rauw aan Zee
Het thema van het Havenfestival is ‘Rauw aan Zee’, verwijzend naar het citymarketingconcept van de gemeente Velsen. IJmuiden is een plek van rauwe schoonheid. Stoer vanwege de haven en industrie. Met avontuurlijke stranden waar volop ruimte is voor wind- en watersport. Met brede duinen vol bunkers en een zee waar altijd wel een enorm schip langs de pier verdwijnt aan de horizon. Met ruige havens, een enorm sluizencomplex waar nu de grootste zeesluis van de wereld wordt gebouwd en veel vissersschepen, jachten en andere schepen. Het is een unieke plek om je ogen uit te kijken, verse vis te eten en te ervaren.
Rauwe uitstraling Trawlerkade
Tijdens het Havenfestival krijgt de Trawlerkade een rauwe uitstraling met zeecontainers, kabelhaspels en andere attributen die kenmerkend zijn voor het gebied. IJmuiden Rauw aan Zee presenteert zich in een opvallende zeecontainer tussen het Culinair Plein en het Rabobank Hoofdpodium. Vrijwilligers delen hier ansichtkaarten uit met de winnende foto’s van de fotowedstrijd. Deze kunnen op kosten van de gemeente worden verstuurd. Tevens is op deze plek de video van Rauw aan Zee te zien.
Vernieuwend
De organisatie heeft achter de schermen hard gewerkt aan een programma met Havenfestival-klassiekers en nieuwe, verrassende onderdelen voor een breed publiek. Vertrouwde onderdelen die ook dit jaar weer terugkeren zijn o.a. de vistafel, de rondvaarten en een kijkje aan boord van de schepen.
Nieuw in het programma zijn het Young Talent Stage, de flyboard-demonstraties in de haven (ter hoogte van de Zaandam), de rondleidingen op het boorplatform Paragon C463 en het Culinair Plein met lokale restaurants en cateraars.
Culturele invulling
Daarnaast heeft de organisatie goed geluisterd naar de wensen op het gebied van de culturele invulling van het programma. Lokale theater- en muziekmakers krijgen ruim baan, terwijl op zaterdagavond alles is gericht op een gezellig feest op de kade. Met de komst van Martijn Fischer (IJmuiden zingt Hazes), Lange Frans, Stijl Achterover en Full Count lijkt succes verzekerd!
Hollandse Nieuwe
Door de verhuizing naar juni staat het Havenfestival IJmond in het teken van de komst van de Hollandse Nieuwe. Op het Culinaire Plein wordt de hele dag haring schoongemaakt door medewerkers van Fish & Seafood Waasdorp. Zaterdagmiddag om 14.00 uur is het tweede vaatje Hollandse Nieuwe, dat op dinsdag 13 juni werd geveild in De IJmond Brasserie & Restaurant, te zien bij het Rabobank Hoofdpodium. De ‘duurste haring van Nederland’ wordt uitgedeeld aan de gasten van OIG/IHD. Deze vrijwilligersorganisatie zorgt ervoor dat een groep mindervalide IJmonders naar het festival kan komen. 
Eén van de populairste onderdelen van het Havenfestival, de vistafel in het pand van Kloosterboer, keert ook weer terug op de Trawlerkade. Bezoekers kunnen hier de hele dag terecht voor uitleg over Noordzeevis. Er wordt ook ingegaan op het thema duurzaamheid in de visserijketen.
Schepen
Tijdens het Havenfestival ligt de Vissershaven vol met interessante schepen. Blikvangers zijn het boorplatform Paragon C463 en het Nijlpaard. Liefhebbers van historische schepen kunnen zich vergapen aan het stoomschip Elvin (bouwjaar 1932), de sleepboot Albatros (1953) en de voormalige mijnenveger Hr. Ms. Naaldwijk (1955). De Koninklijke Marine komt naar IJmuiden met de fonkelnieuwe kustzeesleper Noordzee. Ook de Goede verwachting van scoutinggroep Michiel Adriaanzoon de Ruyter, de Zaandam van het Zeekadetkorps IJmond en het binnenvaaropleidingsschip Prinses Maxima van de Maritieme Academie liggen ook weer afgemeerd aan de Trawlerkade. De meeste schepen zijn toegankelijk voor het publiek, maar dit hangt altijd af van de drukte. Meer informatie over de schepen is te vinden op www.havenfestivalijmond.nl/nautisch. 
Rondvaarten
Dankzij de nautische dienstverleners uit het Noordzeekanaalgebied is het ook dit jaar mogelijk om een gratis rondvaart te maken door de haven. Vanaf het ponton achter het Rabobank Hoofdpodium vinden tussen 12.00 en 18.00 uur gratis rondvaarten plaats met de tender van het Loodswezen, de sleepboot Albatros van Oliehandel van Megen, de sleepboot Noordzee van de Koninklijke Marine, de tender van de Vletterlieden en de sleepboten van Amsterdam Port Towage. De lange wachtrijen in het verleden hebben aangetoond dat dit initiatief zeer op prijs wordt gesteld. Vooraf reserveren voor een rondvaart is niet mogelijk. Gewoon in de rij gaan staan dus.
Paragon C463
Paragon C463 is een zelfheffend boorplatform dat wordt gebruikt om naar gas en aardolie te boren in redelijk ondiep water. Op locatie worden de poten op de zeebodem geplaatst waarna het eiland zich langs deze poten hydraulisch omhoog beweegt om bij slecht weer geen hinder te hebben van de golven. Een werkzaam booreiland wordt continu bevoorraad door een aantal bevoorradingsschepen die boorpijpen, boorvloeistof en andere zaken aan boord brengen. Nadat er delfstoffen in voldoende mate zijn aangetoond, vertrekt het booreiland en wordt er met een productieplatform olie en gas gewonnen. Door de lage olieprijzen is er op dit moment minder vraag naar booreilanden. Daarom ligt dit eiland tijdelijk in de Vissershaven. De Paragon C463 kan tijdens het Havenfestival worden bezocht. Op www.havenfestivalijmond.nl staat vermeld of er nog tickets verkrijgbaar zijn.
Nijlpaard
Het Nijlpaard is een drijvende zwenkkraan die eigendom is van het Overslag Bedrijf Amsterdam. Het voordeel van een drijfkraan is dat de machine met zijn machtige grijper op diverse plaatsen in het havengebied kan worden ingezet. Ook in IJmuiden is het Nijlpaard regelmatig te zien om kolenschepen te lichteren op de locatie ten noorden van het Forteiland. De beeldbepalende drijfkraan is in 1999 gebouwd bij Figee in Haarlem. De kraan heeft een hefvermogen van 50 ton en een maximaal bereik van 44 meter. Het is altijd weer een imposant gezicht om de vaardigheid van de kraandrijver te zien bij het omhoog hijsen van de enorme grijper om daarna het water van grote hoogte weer terug te laten plonsen!
Entertainment
Van gevestigde namen tot aanstormend talent: het Havenfestival biedt dit jaar een podium voor een recordaantal zangers en zangeressen, bands, theatermakers, dichters, koren en kunstenaars. De meer dan 50 optredens worden verdeeld over vier podia en de kade. Het Rabobank Hoofdpodium staat naast het boorplatform Paragon C463, dat speciaal voor het Havenfestival wordt uitgelicht met gekleurde spots. Hier zijn de hele dag optredens van regionale muzikanten.
Zaterdagavond is het groot feest met Martijn Fischer (IJmuiden zingt Hazes), Lange Frans, Stijl Achterover en Full Count. Op het Culinair Plein zorgen dj’s en singer/songwriters voor de sfeer die past bij lekker eten en drinken, terwijl in Ymuiden Stores het podium wordt vrijgemaakt voor intieme optredens, filmvoorstellingen en presentaties (onder meer over de nieuwe zeesluis).
Nieuw is het Young Talent Stage, waar aanstormend talent de kans krijgt zich aan de bezoekers van het Havenfestival te presenteren. Op de kade vindt verrassend straattheater plaats. Kijk voor het volledige programma op www.havenfestival.nl/programma.
Kunst op de Kade
In de hal van Klaas de Boer in de 2e Havenstraat exposeren elf kunstenaars uit de IJmond met objecten, conceptuele kunst, poëzie, gemengde technieken, fotografie, collages, aquarellen en schilderijen. Een spannende mix van stijlen dus! De kunstenaars die meewerken aan Kunst op de Kade zijn Renske Tara de Jong, Yvonne de Vries, Daniela Paap, Brechtje Langhout, Karin Winnubst, Maril Thijssen, Peter van Eerden, Giel Geldermans, Marion van der Kleij, Anja van Wijgerden (Middenhavenstraat 40) en Petra C.M. Meskers. Kinderen kunnen hier een creatief sierraadje komen maken en een animatie op de laptop (als onderdeel van het Kinderplein). Zaterdag van 12.00 tot 19.00 en zondag van 12.00 tot 17.00 uur.
Work=Art=Work
Naast de vaste gebruikers wordt de haven van IJmuiden ook bezocht, bewoond en beleefd door kunstenaars. Tijdens de gelegenheidsexpositie Work=Art=Work bij Van Laar Maritime (Trawlerkade 66) wordt de kloof tussen deze twee beroepsgroepen gedicht. Op initiatief van Lida Lantinga, Nel Luiken & Elsje Vos is tussen de machines een bijzonder project gerealiseerd waarin het thema Rauw aan Zee centraal staat. Zaterdag van 12.00 tot 18.00 en zondag van 12.00 tot 18.00 uur.
Kinderplein
De jongste bezoekers van het Havenfestival zijn van harte welkom op het Kinderplein ter hoogte van Trawlerkade 66. Met de bekende strippenkaart kan worden geklommen, geknutseld, geknoopt en gesprongen. De scouts van Wiawaha zitten de hele dag klaar om kindergezichten te schminken. In het midden van het Kinderplein vindt een leuke kanaalgraversactiviteit plaats met kruiwagens en zand. Dit wordt begeleid door scouting De IJmondtrekkers. Kinderen kunnen ook meedoen met oud-Hollandse spelen zoals ringwerpen, eendjes hengelen en kikkerslaan. De zeeverkenners van Nannie van der Wiele geven een spannende zeilinstructie in de lelievletten die liggen afgemeerd langs de Windcat-steiger. Als klap op de voorpijl komt Mamaloe met haar Pipowagen naar de Trawlerkade om samen de mooiste visjes van IJmuiden te maken! De aankleding van het Kinderplein wordt verzorgd door basisschool De Pleiaden en het Kunstencentrum Velsen. Deelname aan de activiteiten is gratis.
Culinair Plein
Nieuw dit jaar is het Culinair Plein ter hoogte van Trawlerkade 30. Hier bereiden restaurants en cateraars uit IJmuiden de lekkerste lokale producten. Naast de foodtrucks van Visrestaurant Gerard van Es en Fromagerie l’Amuse kunnen bezoekers van het Havenfestival terecht bij stands van Fish & Seafood Waasdorp, Korf Catering en Villa Westend. Op andere delen van het terrein staan diverse foodtrucks en verzorgt HB Horecagroup de drankjes. Afrekenen kan met pin of contant geld. Er zijn dit jaar geen muntenkassa’s. De terrassen van De Meerplaats en Lunchroom Bart zijn uiteraard ook geopend!
KNRM 
Net als voorgaande editie van het Havenfestival zijn op het terrein van de KNRM verschillende activiteiten. Bezoekers kunnen varen met oude reddingboten en de reddingboot van Zandvoort. Donateur worden is gratis varen! Er is een rommelmarkt en laarzen van afgeschreven overlevingspakken zijn te koop met plantjes, iets aparts! Radio Beverwijk is aanwezig en verzorgt uitzendingen vanuit IJmuiden. Makrelen worden gerookt, er is gebakken vis, haring, hamburgers of popcorn. De Dekamarkt stelt de popcornmachine ter beschikking. Het springkussen wordt gratis uitgeleend door Re/Max. Reddingbrigade IJmuiden en de 100-jarige Reddingbrigade Nederland laten hun materiaal zien.
Zicht op water
Tijdens het Havenfestival wordt de film ‘Zicht op water’ vier keer vertoond in Ymuiden Stores: zaterdag 17 juni om 12.00 en 16.15 uur en zondag 18 juni om 12.00 en 13.50 uur. De film van Pauline van Vliet en Marieke Rodenburg gaat over de gevolgen van het graven van het Noordzeekanaal voor de mensen in de IJmond door de jaren heen. Mede door de komst van kanaalgravers, vissers en industrie-arbeiders veranderde het karakter van de regio enorm. De film laat de veranderingen in het landschap zien, de blijvende band van de inwoners met het gebied en hun herinneringen aan het veranderende kanaal. Nu, 140 jaar na de opening van het kanaal in 1876, neemt een aantal markante IJmonders ons mee langs zes mijlpalen in de geschiedenis van het kanaal.
Fotowedstrijd
Het Havenfestival heeft in samenwerking met de gemeente Velsen (IJmuiden Rauw aan Zee), de foto-Facebookpagina Een IJmuidenaar Leeft en Friso Huizinga Communicatie een fotowedstrijd uitgeschreven. Na een voorselectie kon tot eind mei via de Facebookpagina van het Havenfestival worden gestemd op tien foto’s in de categorieën visserij, strand, scheepvaart, omgeving en havens. De foto’s met de meeste stemmen zijn afgedrukt op bouwhekdoeken die verspreid staan over de kade. In de zeecontainer van IJmuiden Rauw aan Zee worden ansichtkaarten met de winnende foto’s in ‘rauwe’ stijl uitgedeeld. De vijf eerste prijswinnaars ontvangen een dinerbon van een lokaal (vis)restaurant.
Naar het festival op de fiets
De organisatie vraagt bezoekers van het Havenfestival lopend, op de fiets of met het openbaar vervoer naar de Trawlerkade te komen. Wie toch de auto pakt, moet rekening houden met drukte in de omliggende straten. In het havengebied wordt een P-route uitgezet. Volg de borden en instructies van de verkeersregelaars, dan verloopt de doorstroming het vlotst. 
